Schaffhausen, Ministerialbibliothek, Min. 40

Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 131-132.

By courtesy of Urs Graf Verlag, Dietikon. The manuscript description is copyrighted by the publisher.
Manuscript title: Ambrosius, Augustinus
Place of origin: Schaffhausen
Date of origin: 1080-1096
Support: Pergament
Extent: 97 Blätter
Format: 24,5 x 17 cm
Foliation: Neuere Foliierung I. 1-96.
Collation: 4 IV32 + (II-1)35; 7 IV91 + II95.
Condition: Die Doppelblätter der ersten Lage mit Pergamentstreifen aus einzelnen Blättern zusammengeklebt.
Binding:
  • Aus zwei Teilen zusammengesetzt.
  • Allerheiligeneinband des 15. Jhs. Heller Schweinslederbezug. Kapitale mit Leder umflochten. Je fünf Hutbuckel. Ehemals zwei nach vorn greifende Langriemenschliessen, Messingdorne im Vorderdeckel erhalten. 1r Anbrosius de resurectione et post alii tractatuli Augustini, Kursive, 15. Jh. Auf dem Rücken zwei Papierschilder mit Werktiteln und Signaturen, das untere 16./17. Jh. (15 … ), das obere 18. Jh. (Cod. 40. A.). Ir-v und 96r-v abgelöste Spiegelblätter: Jahrzeitbuchfragmente, erste Hälfte 14. Jh., s. Anhang D.
Contents:
Provenance of the manuscript:
  • Identisch mit Eiusdem [Ambrosii] de excessu fratris. Item Augustini de quantitate anime im Schaffhauser Bücherverzeichnis um 1100.
  • Als 15γ im Elenchus librorum von 1589, S. 2, 6.
Acquisition of the manuscript: Besitzeinträge: 95v Iste liber est monasterii Omnium Sanctorum in Scafusa, 14. Jh.; 1r Bibliothecae Scaphus. Eccles. ad D. Johan., 17. Jh.
Bibliography:
  • Boos, Katalog, 1877, S. 6;
  • Bruckner, Scriptoria Bd. 6, 1952, S. 102f., Taf. XXII.
Codicological unit: Teil 1 (1r-35v)
Page layout: Blindliniierung. Schriftraum 17-18 x 12,5, 28 Zeilen.
Writing and hands: Karolingische Minuskel von mehreren Händen, Handwechsel zum Beispiel 4v/5r.
Decoration:
  • 1r Initium in schwarzer Capitalis, 13v Incipit und 13v, 35r Explicits in gestreckter roter Rustica. 13v Initium in schwarzer Rustica, 4zeilige Ziermajuskel.
  • 1r Raum für 4zeilige Initiale leer gelassen.
Additions: Vereinzelte Korrekturen von zeitgenössischer Hand. 33r Nota des 14.-15. Jhs.
Contents:
  • 1r-35r Ambrosius: De excessu fratris
    [D]eduximus, fratres dilectissimi, hostiam meam …–… iam timere nequeamus. >Explicit liber Ambrosii de resurrectione< .
    CSEL 73, S. 209-325.
  • 35v leer.
Codicological unit: Teil 2 (36r-95v)
Page layout: Blindliniierung. Schriftraum 18 x 12,5, 28 Zeilen.
Writing and hands: Karolingische Minuskel.
Decoration:
  • Incipits und Explicits in roter, Initien in schwarzer Rustica.
  • Bei den Textanfängen 3-4zeilige rote Ziermajuskeln, 36v Raum für 7zeilige Initiale leer gelassen.
  • 36r Eröffnungsseite: gestreckte Rustica, Zeilen (bei den letzten Titeln auch Wörter) wechselnd rot und schwarz.
Additions: Korrekturen von zeitgenössischer Hand, marginal und interlinear. 38v Nota des 14.-15. Jhs.
Contents:
  • 36r Eröffnungsseite mit Inhaltsübersicht: >In hoc corpore continentur quinque libri Augustini: I. ad Paulinum de sepultura mortuorum, II. de inmortalitate animȩ, III. de quantitate animȩ, IIII. ad Dardanum, V. contra Fulgentium Donatistam< .
  • 36v-46r Aurelius Augustinus: De cura pro mortuis gerenda
    >Augustinus ad Paulinum de sepultura mortuorum.< [D]iu sanctitatis tuȩ …–… responsio defuisset. Amen. >Explicit liber Augustini ad Paulinum de sepultura mortuorum< .
    CSEL 41, S. 621-659.
  • 46r-53v Aurelius Augustinus: De immortalitate animae
    >Augustinus de inmortalitate animȩ< . Si alicubi …–… probatur. >Explicit liber de inmortalitate anime< .
    PL 32, Sp. 1021-1034.
  • 53v-78r Aurelius Augustinus: De quantitate animae
    >Incibit [sic] liber beati Augustini de quantitate animȩ< . Quoniam video …–… oportuniorem observabo. >Explicit liber de quantitate animȩ< .
    PL 32, Sp. 1035-1080.
  • 78r-87r Aurelius Augustinus: De praesentia dei liber (Epistula 187)
    >Incipit liber beati Augustini ad Dardanum< . Fateor, mi dilectissime Dardane …–… concedis et veniam. Amen. >Explicit liber beati Augustini episcopi ad Dardanum< .
    CSEL 57, S. 81-119.
  • 87r-95r Ps.-Aurelius Augustinus: Adversus Fulgentium Donatistam
    >Incipit liber beati Augustini contra Fulgentium Donatistam<. 87v Libellum quem …–… in se ipsum divisum, desolabitur. PL 43, Sp. 763-774. Et ideo quoniam regnum vestrum religione divisum est, divisionem necesse est interitus subsequatur. Amen.