Basel, Universitätsbibliothek, E I 4
Creative Commons License

Aus: HAN. Verbundkatalog Handschriften - Archive - Nachlässe, 2018.

Titre du manuscrit: Sammelband mit Schriften des Basler Konzils
Origine: z.T. Basel
Période: v.a. 2. Viertel 15. Jh.
Ancienne Cote: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua, B lxxx (alt)
Support: Bl. 556-565 wurden herausgelöst und als E I 4a aufgestellt. Der Band besteht aus mehreren Teilen; zum Aufbau siehe Steinmann, ca. 1986
Volume: 1 Band (639 Bl.) + 2 Bl.
Format: 29 x 21 cm
Numérotation des pages: Foliierung z.T. alt mit Tinte, z.T. modern mit Bleistift: a-e.1-431.431a.432-555.566-575.578-587.587a.588-596.596a.597-643; z.T. zusätzliche alte Foliierungen
Type d'écritures et copistes: Versch. Hände des 15. Jh., div. Datumsangaben. Schreibernennung 280v "Iohann[e]s den Hunten", 364v "Petr[us] Coutreel[ ] de Hoochstraten in Brabantia", 461r "Iacobu[s] de Borge"
Décoration:
  • Wenige Texte rubriziert
  • Initialen: Initialen mit Tinte; bisweilen nicht ausgeführt
Ajouts: In einigen Texten Notizen, Ergänzungen oder Korrekturen, z.T. von anderen Händen
Reliure: Halbledereinband, helles Leder mit floralen Einzelstempeln. Auf dem Buchrücken Reste des Pergamenttitelschilds der Kartause. 2 Schliessen, von denen 1 fehlt. 1936 repariert durch Oskar Schmidlin
Matériel supplémentaire:

Beil. 1: Notizen zur Hs. von Gustav Binz; Beil. 2: alte Verpackung der Notizen. 2012 separiert und neu verpackt

Langue principale: Lateinisch, Deutsch
Sommaire:
  • ar Titel, Besitzeintrag, Inhaltsangabe, Signatur Kartause Basel
    Geschrieben von Jacob Lauber und Georg Carpentarius. Frühere Signatur ausradiert
  • av-ev
    leer
  • 1r-v Modus observandus in publica sessione conciliorum generalium et observatus in concilio Constantiensi Sequitur modus observandus in sessionibus conciliorum generalium practicatus et observatus in concilio Constanciensi. Primo in loco ubi tenetur sessio celebratur solempnis missa per cardinalem vel alium prelatum …–… omnes depositis pluvialibus et mitris resumunt habitus suos consuetos et recedunt
    Vgl. ähnliche Fassung in A I 31, 27r Druck (einer etwas ausführlicheren Fassung): Mansi, Giovanni Domenico (Hrsg.). - Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, 27, 1229-1230
  • 2r-101r Decreta et acta concilii Basiliensis, sessio 1-42 In nomine censetur utique dignum …–… quadrigentesimo quadragesimo
    Div. Stücke ausgelassen; vgl. A I 31, 30r
  • 101v-108v
    leer
  • 109r-116r Forma bullae concilii Basiliensis responsoriae ad invectivas Eugenii IV. papae, 22.10.1437 Sacrosancta etc. universis christifidelibus etc. ecclesiam suam Christus deus noster tanta firmitate stabilire dignatus est, ut et si fluctibus …–… tricesimoseptimo
    Mit Korrekturen von späterer Hand
  • 116v leer
  • 117r Decretum concilii Basiliensis de futuro concilio Lugduni celebrando, 15.6.1448 Sessio xlv de nominacione civitatis Lugdunensis pro futuro concilio proximo et translacione huius concilii Basiliensis ad civitatem Lausanensem. Sacrosancta desiderans Ezechias Rex ut fieret pax …–… m° cccc° xlviii
    Druck: Mansi 29, 221-222
  • 117r-118r Decretum primae sessionis concilii Lausannensis, 24.7.1448 Sessio xlvi facta in civitate Lausanensi. Sacrosancta Divinus attestatur sermo quod ubi spiritus …–… m° cccc° xlviii
    Vgl. A IV 16, 382r
  • 118r-v Litterae Friderici III imperatoris salvum conductum concilio concessum revocantis, Wien, 18.8.1447, latine redditae Copia literae revocacionis salvius doctus Frederici Regis Romanorum sacro Basiliensis concilio dudum dati [von jüngerer Hand:] Ipse tamen post requisitus super huiusmodi revocacione negavit eam a se factam. Igitur litere false. [Ursprüngliche Hand:] Nos Fridericus Non ambigimus vos bene percepisse qualiter nos et nonnulli nostri principes …–… m° cccc° xlvii. De vulgari alamanico transumptum
  • 118v-119r Bulla renuntiationis Felicis V papae, 7.4.1449 Copia bulle renunciacionis papatus domini felicis pape Quinti. Felix Quas ob causas evocati et emoti curam apostolici regiminis suscepimus …–… m° cccc° xlix pontificatus mihi anno ix
    Druck: Mansi 35, 75-77
  • 119r-v Decretum de censuris sublatis, 16.4.1449 Decretum abolicionis penarum et censurarum. Sacrosancta Beate pacis aperta via domino concedente qui tandem …–… m° cccc° xlix
    Druck: Mansi 32, 60-62; vgl. A I 31, 170r-v
  • 119v-120r Bulla concilii Lausannensis electionem Nicolai V papae promulgans, 19.4.1449 Electio Nicolai pape quinti. Sacrosancta Multis ab annis circumspicientes ecclesiam catholicam gravissimis impedimentis et conturbacionibus infestari …–… xiii kalendas aprilis m° cccc° xlix
    Druck: Mansi 35, 77-80 (die Hs. hat als Datum xiii Kal. Apr.)
  • 120r-v Bulla dissolutionis concilii Lausannensis, 25.4.1449 Copia bulle et decreti dissolucionis sacris concilii Lausanensis. Sacrosancta Sanctorum ecclesie operum finem atque terminum pacem atque pacem esse …–… vii Kalendas Maii. Anno m cccc xlix
    Druck: Mansi 35, 80
  • 120v Letania concilium Lausannensem concludens Oremus super omnia sanctum deum ut Christi fideles omnes non solum a […] [unleserlich] intemptatos conservet sed oracionibus et intercessionibus …–… sit honor et gloria benedictio per multa secula amen. Ite in pace
  • 121r-127v Instrumenta conciliationis inter Felicem V et Nicolaum V papas faciendae, Apr. 1449
    Mit Korrekturen und Ergänzungen, z.T. von späteren Händen
  • 121r-v Forma bullae Nicolai V papae de revocatione censurarum contra incorporatos concilii Basiliensis et Lausannensis Bulla domini Nicholai pape quinti revocationis censurarum etc. contra incorporatos concilio Basiliensi etc. prima. Nicolaus Tanto nos pacem et tranquillitatem cunctorum fidelium procurare et amplecti convenit …–… prior sancti Iohannis in Anglia
    Konzept mit Korrekturen, die wohl bei den Verhandlungen vorgenommen wurden
  • 121v-124r Forma bullae Nicolai V pape clericum N restituentis Bulla restitutionis spoliatorum. Nicholaus Ne ordinatio nostra reddatur inefficax et mandati nostri auctoritas contemptibilis habeatur A pacis auctore et omnium bonorum largitore deo …–… Invocato ad hoc si opus fuerit auxilio brachii secularis.
    Konzept mit Korrekturen, welche wohl bei den Verhandlungen vorgenommen wurden
  • 124r-126v Minuta bullae Nicolai V papae super approbatione actorum et gestorum quorundam Felicis V Minuta confirmacionis gestorum 2ª. Nicolaus Ut pacis qua nichil desiderabilius in universali ecclesia …–… Nulli ergo hominum etc.
    Druck des definitiven Texts: Mansi 35, 82-88
  • 126v Nachtrag von späterer Hand Datum Spoleti anno incarnationis MCCCCIL, XIV. Cal. in Camera Apostolica confui
  • 127r-v Litterae obligationis missorum regis Franciae, quod Nicolaus V papa bullas tres praefatas infra mensem Iulii debite expediret, Lausanne, 4.4.1449 Nos Alfonsus Segura decanus Tholetanus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Nicholai
  • 128r-v leer
  • 129r-178v Nicolaus de Tudescis: Tractatus pro concilio Basiliensi, 1442 Quoniam veritas verborum lenocinio non indiget …–… quod ut cito fiat Christus concedat Amen etc. Explicit totum infunde da michi potum
    Mit Korrekturen. Vgl. A I 31, 179r
  • 179r Notiz zum Inhalt von späterer Hand Consulatio tertii articuli
  • 179r-235r Henricus Kaltisen: Oratio qua refutavit tertium articulum Bohemorum, de libera praedicatione verbi dei, 18.-21.2.1433 [P]atres in medio tam magnatorum …–… determinacioni et descisioni
    Vgl. A I 30, Bl. 200r
  • 235v-280v Henricus Kaltisen: Replica de praedicatione verbi dei, 7.4.1433 [R]everendissimi et si iuxta sacri canonis veritatem …–… Cuius iudicio me subicio per omnia videlicet articuli 3ii. Scriptum Basilee per manus Iohannis den Hunten etc. Anno domini M° cccc xxxiii° etc.
  • 281r-324r Henricus Kaltisen: Oratio qua refutavit tertium articulum Bohemorum, de libera praedicatione verbi dei, 18.-21.2.1433 3us articulus de verbo dei libere predicando totus et quartus Doctores In medio tam magnatorum …–… determinacioni et decisioni
    Mit Korrekturen. Vgl. A I 30, 200r
  • 324r-364v Henricus Kaltisen: Replica de praedicatione verbi dei, 7.4.1433 Reverendissimi …–… cuius iudicio me subicio per omnia. Terminata videlicet articuli 3ii. Scriptum per manus Petri Coutreels de Hoochstraten in Brabantia anno domini millesimo quadringentesimo tricesimotertio mensis Iulii vicesimasecunda die
    Vgl. A I 30, 240v
  • 365r-366v leer
  • 367r-373v In Anlehnung an Aegidius Carlerius.: Oratio disputatoria in refutationem secundi articuli Bohemorum, de corrigendis peccatis publicis Posicio catholica contra errorem Bohemorum circa punicionem peccatorum publicorum. [Q]ui meis viribus imparem materiam recusare debueram …–… et aliquorum aliorum sancti Thome et Alexandri de Halis sub correccione sancte matris ecclesie in hoc sacro concilio representante et omnium hic presencium dominorum dicta sufficiant nullius alterius quam quod nota veritate error oppositus Bohemorum confundantur etc. Et sic est finis
    Der Text stellt nicht die offizielle Rede des Aegidius Carlerius dar, sondern eine Art Vortrag
  • 374r-v leer
  • 375r-377v Oratio legati cuiusdam imperatoris et principum coram Felice V papa Non habet me dubium pater sancte quoniam apud te sit illa domus quam dominus in ewangelio supra firmam petram laudat …–… te enim adiuvat deus tuus qui tuam beatitudinem prosperibus dietim successibus augeat amen
  • 378r-v leer
  • 379r-v Petitio Friderici III imperatoris per oratores in concilio proposita, Ende Okt. 1444 Sequitur nunc petitio Regis Romanorum facta sacro concilio per suos oratores dominos Michaelem abbatem sancti Blasii et magistrum Thomam Haselbach sacre theologie professorem a° 1444° circa finem Octobris. Dignentur vestre reverendissime paternitates ad instanciam serenissimi domini nostri Frederici In primis congruere rebus agendis arbitrati sumus …–… salva protestacione antedicta pro viribus nostris impartiemur. Dignetur ergo ut in principio etc.
  • 380r-382v Responsio concilii ad petitionem Friderici III imperatoris et electorum, 6.10.1442 Sacrosancta Peticionem vestram audivit hec sancta sinodus quam nomine carissimi ecclesie filii Friderici …–… Anno a nativitate domini millesimoquadringentesimo quadragesimosecundo
    Druck: Deutsche Reichstagsakten 17, Göttingen 1963, 31-43, Nr. 11
  • 383r-386v leer
  • 387r-390v Bulla exhortatoria concilii ad Fridericum III imperatorem, 4.1.1445 Sacrosancta Friderico Magnum virtutis opus …–… m° cccc° xlv°
    Vgl. A II 25, 89r
  • 391r-393r Bullae et instrumenta de concordantia inter Fridericum III imperatorem et Eugenium IV papam constituenda, 1446 Declarationes et concordatum Imperatoris et sanctissimi domini nostri Eugenii pape quarti. Fredericus Quoniam propter affectum quem more progenitorum nostrorum iugiter gessimus …–… cccc° xlvi vii idus Februarii pontificatus mihi anno xvi
  • 393v-395v leer
  • 396r-402v Responsio concilii ad schedulam oratorum principum, de mutatione concilii in alium locum, 13.6.1439 Rem gravissimam quam ab hac sancta synodo …–… Lecta fuit presens responsio seu similis de verbo ad verbum et data in generali congregacione. Sabbati xiii Iunii M cccc xxxix°. Collacionata Dieulefist
    Druck (als Bulle): Deutsche Reichstagsakten 14,2, 1935, 186-194, Nr. 100
  • 403r-404v Bulla concilii Basiliensis de electione Nicolai V papae et de legationibus circa hanc materiam faciendis, 1447/8 Sacra et magna Constantiensis synodus illam renovavit potestatem generalium conciliorum …–… in secula seculorum amen
  • 405r-420r Vidimus trium illarum bullarum Nicolai V papae ad dissolutionem concilii pertinentium, Genf, 11.8.1449 Copia vidimus sive transsumpti autentici trium bullarum Nicolai pape V per vicarium et Officialem Curie Gebennensis in favorem Concilii Basiliensis …–… copia est impressa Basilee per [Aussparung nicht ausgefüllt] de originali autentico, sigillo et notariorum manibus autenticis munito, anno a nativitate domini M° cccc° lxxix° circa Sanctorum Angelorum solennia in Septembri etc.
    Siehe hierzu die drei Bullen auf 121r ff.
  • 420v leer
  • 421r-426r Karolina sanctio de libertate ecclesiastica sub latiore forma, 20.4.1434 Karolina sanctio imperialis pro ecclesiastica libertate. Sacrosancta Ad compescendos conatus nepharios perversorum qui personas et loca ecclesiastica super bonis et iuribus suis offendere …–… anno a nativitate domini millesimoquadrigentesimotricesimoquarto
    Druck: Mansi 29, 430-434 (Datum der Hs.: 1435)
  • 426v leer
  • 427r-429r Isidorus abbas s. Demetrii: Oratio facta in concilio Basiliensi, 24.7.1434 Sequitur collacio Grecorum in consilio Basiliensi Primum quidem o sacre synode de gloria vestra dicturus a deo immortali auxilium invoco …–… pro illo faciam opportunam etc.
    Vgl. A II 25, 184r
  • 428v leer
  • 430r-v Oratio de auctoritate conciliorum (Konzept) Quomodo fidelis christicola sue salutis non immemor fovere ac fovens preconizare potest, illum, qui ad hoc laborat studiose et laboravit iam multo tempore …–… Si enim veritas vobis amicis meis consentiret utique cum omni humilitate amicis cum dilectissimis acquiescerem et veritati consentirem. etc.
  • 431r-v Epistula exhortatoria ad Paulum quendam episcopum, ut concilio et Felici V papae adhaerere velit Venerabili Paulo etc. salutem etc. libenter de hiis vos cupimus presules catholicos attentos reddere …–… ad honorem et gloriam Christi Ihesu qui eandem devocionem tuam in cunctis feliciter dirigere et conservare dignetur. Datum etc.
  • 431ar-v Grössere Basler Annalen Das ein groser schne kam an pfingst aubent der wz als groß dz er bom nider kracht M ccc lxxii ior. Secuta fuit estas circa Mathie satis bona [431av ] Daz die eirste gheiseleren ginghent …–… Item daz i virzel korns iiii ß galt ze Basel 1338 iar
    Auszüge aus den Grösseren Basler Annalen: 431ar zu den Jahren 1370-1435, 431av zu 1275-1351. Vgl. Basler Chroniken 5, 4
  • 432r-v Rötteler Chronik, lat. Dominica post Michaelis a° domini 1409 incepit guerra ducis Austrie contra Basilienses quoniam illa die dominica comes Iohannes de Lupffen lantvoecht [432v ] ubi Basilienses manserunt coadiutores Friburgensium devicti. [Von anderer Hand:] Anno domini 1416 in vigilia Magdalene fuit Basilee terre motus …–… Anno 1353 Bernenses sunt aliis confederati
    Latinisierte Auszüge aus der Rötteler Chronik; vgl. Basler Chroniken 5, 42-44
  • 432v Jakob Twinger von Königshofen: Deutsche Chronik, lat. Anno domini millio fuit magnus terremotus Anno domini 1372 accedit Basilea magnus terre motus prima die brachmonat et post die beate virginis
    Latinisierte Auszüge aus dem 5. Kapitel, mit Bezug zu Basel oder mit Zusätzen zu Basel versehen; vgl. Basler Chroniken 5, 42-44; Hegel, Chroniken der deutschen Städte 9, 862-864
  • 433r Quod concilium Basiliense legitimum fuerit Concilium generale secundum rei veritatem duravit in Basilea usque ad sui in Lausannam Sabaudie translationem …–… Et si medietas defuisset, nichil impedivisset, prout norunt iurisperiti
  • 433v leer
  • 434r-435v Decursus summarius concilii Basiliensis Concilium generale Basiliense. Anno domini M cccc xxxi° veneris viiª Decembris inicium habuit auctoritate duorum generalium conciliorum …–… M cccc xlix° vii° Kal. Maii concilium Lausannense seipsum dissoluit etc. Ecce summarius sacri generalis concilii Basiliensis decursus
    Zusätze und Ergänzungen am Rand von derselben Hand
  • 436r-437v leer
  • 438r Epistula universitatis Cracoviensis ad concilium data, 16.7.1448 Sacrosancte generali synodo Basiliensi in spiritu sancto legitime congregate universalem ecclesiam representanti Dignata est sacrosancta synodus vestra in spiritu sancto legitime congregata universalem ecclesiam representans …–… m° cccc° xlviii°. E.p.v.R. humiles et devoti rector magistri et doctores universitatis Cracoviensis
  • 438v leer
  • 439r-v Responsio Eugenii IV papae ad regem Romanorum cum invitatione ad concilium Lateranense De venerabilium fratrum nostrorum sancte Romane ecclesie cardinalium consilio respondemus ut sequitur …–… et animarum suarum salutem cum dei benedictione consequantur
  • 440r-442v leer
  • 443r-v Tractatus de conciliorum et ecclesiae auctoritate. Avisamenta et veritates de potestate concilii Johannes de Segovia Decem avisamenta contenta in superioribus sunt hec primum quod ecclesia non predestinatorum solum, aut in gracia sistencium …–… evidencia testimonia que clamore accusatoris non indigent
    Vgl. E I 11, 151r (mit weniger Text) Druck des Avisamentum primum: Krämer, Konsens und Rezeption, 385-415
  • 444r-445v Decretum responsivum contra invectivam Moysis, 30.10.1439 In Esdra [3,4] scriptum est veritas magna et forcior pre omnibus Cuiusquidem veritatis fortitudinem dum impugnare conatur, Gabriel …–… semper in suo robore duraturis. Datum etc.
    Druck: Mansi 29, 191-195
  • 446r-v Tractatus de nomine ecclesiae Propria acceptacio sive significacio huius nominis, ecclesia, est quam Christus per se ipsum in evangelio promulgavit …–… Applicando hec ad cognoscendum significatum huius nominis Ecclesia
  • 446v-447v Epistula concilii ad Alfonsum regem Aragoniae data, c. 1438 Sequitur tenor epistole N. illustri regi Arrogoni transmisse. Sacrosancta Alfonso Regi Aragoni Dignum est regiam tuam maiestatem ac serenitatem …–… qui serenitatem tuam feliciter conservare et in cunctis dirigere dignetur. Datum Basileae
  • 447r-448v Qualificationes et ordo in conferendis beneficiis per ordinarium, 24.1.1438 Sequuntur qualificaciones et ordo in conferendis beneficiis per ordinarium de quibus supra tactum est. Primo cum per generalis concilii statuta sancte ordinatum existat quod quelibet ecclesia metropolitica …–… per eorum superiores et capitula provincialia corrigantur et debite puniantur etc.
    Druck: Mansi 29, 163-165
  • 448v-449r Defectus ex epistula Eugenii IV papae ad universitatem Parisiensem Eugenius etc. dilectis filiis rectoribus et universitati studii Parisiensis. Et si non dubitemus que scripturi sumus iam dudum …–… homines corrupti mente reprobi circa fidem. Quod alibi habetur
  • 449ra-452va Hierarchia saecularis et ecclesiastica Imperatores Christianorum. Imperator Romanorum …–… Archiepiscopus Simenarum in Turquia qui tamen detinetur per ecclesiam. In ultramarinis partibus
  • 453r-455r leer
  • 455v Epistula Felicis V papae ad Carolum VII regem Francorum data, 20.8.1437 Felix etc. Carolo Superioribus diebus universis regibus et principibus catholicis tue quidem maiestati primum nostri animi sinceram dispensacionem ad consecutionem pacis et unionis ecclesie sancte dei aperuimus
    Offenbar Konzept. Das Blatt war einst gefaltet und versiegelt
  • 456r-461r Epistula synodalis de oboediendo conciliis generalibus, 8.11.1440 Sacrosancta grande periculum et desolacionem inauditam …–… m° cccc xl°. Scripta per me Iacobum de Borge notarium coram venerabili viro domino preposito Bardewicensem iudice causarum scribentem. Collacionatum per me Hermannum Leder Notarium cum originali et concordat
    Vgl. A I 27, 148r
  • 461v leer
  • 462r-467v Responsio synodalis ad invectivam Gabrielis olim Eugenii IV papae, 7.10.1439 Ihesus. Beatus Ieronimus cum lumen veritatis …–… millesimo cccc° xxxix°
    Vgl. A IV 16, 130r
  • 468r-472r Sermo in Ioh. 21,20 'Vidit illum discipulum quem diligebat Iesus' Vidit illum discipulum quem diligebat Ihesus Iohannis ultimo capitulo [21,20] De beatissimo Christi discipulo evangelista Iohanne sermonem habituris, patres dignissimi, grandis fiducia …–… et perducat qui eum tanto diligebat amore Ihesus dei filius benedictus in secula seculorum amen
  • 472v leer
  • 473r-474v Instrumentum de appellatione monialium reformatarum in Clingental ad papam, 18. Okt. 1482 Quomodo monasterium monialium Clingental in minori Basilea fuit reformatum et iterum miserabiliter ille devote sorores de Gawiler angelice porte inde expulse …–… rogatus et requisitus
  • 475r-476v leer
  • 477r-479v Thomas de Corcellis: Sermo in exsequiis Philippi comitis Gebennarum habitus Ihesus. Sermo factus per venerabilem et egregium virum dominum Thomam de Corcellis doctorem in sacra pagina in exequiis domini comitis Gebennarum. Sancta et salubris est cogitacio pro defunctis exorare ut a peccatis solvantur [II Mac.12,46] …–… ad hereditatem nobis sanguine unigeniti filii sui partam nos perducere dignetur cum eo victuros in secula seculorum amen
  • 479v-480v Petrus de Cole: Sermo in die Iohannis Baptistae Sermo factus per venerabilem virum magistrum Petrum de Cole ordinis fratrum minorum in die sancti Iohannis babtiste. Ipse precedet in spiritu et virtute. Luce primo [,17] habentur hac verba que ad commendacionem summi regis Christi Ihesu precursoris ac babtiste Iohannis assumuntur …–… sua hodie nativitate gaudentes mereamur obtinere in hac vita per graciam et in celesti per gloriam amen
  • 480v-481v Petrus de Cole: Sermo in festo Omnium Sanctorum Sermo factus per eundem magistrum Petrum de Cole in festum Omnium Sanctorum. Laudemus viros gloriosos et parentes nostros [eccli.44,1] Omnium humanaram operacionem licet principalem et ultimum finem divinam fore dicamus laudem …–… sicut victores regnare possimus corona vero victoribus datur hic per graciam et in futuro per gloriam amen
  • 482r-485v Sermo in assumptione Mariae Exultantibus animis audire delectat desuper excellenti gloria persone illius quam plurimum care diligimus …–… quod nobis concedat unigenitus dei filius qui hodie beatissimam virginem matrem suam in excelsis collocavit ad dexteram amen
  • 486r-487v Franciscus de Fuce: Sermo dominica secunda quadragesimae a. 1444 Sermo factus per venerabilem virum magistrum Franciscum de Fuce ordinis minorum dominica 2ª quadragesime anno domini M° cccc° xliiii° in sacro concilio Basiliensi. Cum per multa argumenta salvator noster Ihesus ostendisset …–… et resplenduit facies eius sicut sol. Quam nobis ipse concedere dignetur qui cum deo patre et spiritu sancto in trinitate perfecta vivit et regnat in secula seculorum amen
  • 488r-491r Sermo de Luc. 11,14 'Erat Iesus eiciens daemonium' Erat Ihesus eiciens demonium [Luc.11,14]. Magna clemencia nostri salvatoris, qui ewangelicis documentis non solum nascentem ecclesiam instruere …–… a luce caritatis transire mereamur ad lucem eterne claritatis quam nobi concedat qui sine fine vivit et regnat amen
  • 491v leer
  • 492r-493v Oratio et protestatio de ordine inter ambassiatores regum Angliae, Franciae et Aragoniae servando, 1434 Licet reverendissimi in Christo patres et domini prestantissimi in aliis sacris conciliis generalibus presertim Pisano …–… necnon unum et plura a dominis prothonotarius et a notariis hic presentibus confici instrumenta ad perpetuam rei memoriam
  • 494r-v Epistula per quam Iohannes de Rene et Albertus Buer collectores pecuniae in dioecesi Coloniensi concilio oblatae constituuntur, 26. Juli 1438 Sacrosancta. Dilectis Iohanni de Rene decretorum doctori et Alberto Buer priori domus Cartusiensis Basiliensis …–… m cccc xxxviii
  • 495r-498v Ordo quidam concilii Primo autem per deputaciones sicud sunt inter quas omnes de consilio distribuantur …–… quantum una die pro se sueque familie exponet expensis supradicti
  • 499r-500v Narratio de querela super iuramentis praestandis, 29. Okt. 1434 (frgm.) Die Veneris xxix mensis octobris …–… et egomet fui auctor et secundum diversa tempora fuerunt diversa iuramenta prestita
    Vgl. E I 11, 219r-225v
  • 501r-v leer
  • 502r-v Johannes Chrysostomus: Sermo cum de expulsione ipsius ageretur Omelia Crisostimi secunda a Eutropium cum de expulsione eius ageretur. De tribulacione contempnenda. Multi quidem fluctus et immanes, sed submergi non vereor …–… pro hiis gracias agamus deo cui gloria in secula seculorum amen
    Druck: PG 52, 431-436
  • 503r Epistula universitatis Parisiensis ad concilium Basiliense data, 22. Jan. 1442 Reverendissimis Rector et universitas studii Parisiensis. Deflenda unitatis ecclesiastice scissura continuis perfodiens nostra viscera stimulis …–… anno incarnationis domini millesimo cccc xlii
    Vgl. Johannes de Segovia: Historia gestorum generalis synodi Basiliensis, II (Monumenta conciliorum generalium seculi decimi quinti, III), Wien 1886, 1263f.
  • 503r-v Epistola universitatis Parisiensis ad Dionysium de Sabrevay et Nicolaum Amici data, 17. Jan. 1442 Venerabilibus Dionisio de Sabenrais et Nicolao Amicis Plurima vobis gracia scribere convenit, oratores egregii …–… anno domini m° cccc° xlii die xvii° januarii. Rector et universitas studii Parisiensis
  • 503v-504r Epistula universitatis Parisiensis ad Fridericum III imperatorem data, 22. Jan. 1443 Serenissimo Sancta et salubris est catholicorum cogitacio felicissimusque labor …–… Rector et universitas studii Parisiensis
  • 504v-505v leer
  • 506r-508v Instructiones pro Bartholomaeo episcopo Cornetano et Nicolao Amici ambassatoribus in Angliam missis, Sommer 1443 (fragm.) Ihesus. Sequuntur instructiones pro reverendo patre domino B Episcopo Cornetano et venerabili magistro Nicholao amici canonico Camoeracensi ambassiatoribus sacri concilii Basiliensis in Britanuam destinatis. Primo presentatis literis credencialibus et captata audiencia commendabunt …–… si aliqua percipiant scripto digna quam eciam dum erunt in Britannia constituti
    Vgl. Johannes de Segovia, II, 1285
  • 509r-v leer
  • 510r-v Epistula Philippi ducis Burgundiae ad Iohannem patriarcham Antiochenum in causa ecclesiae Traiectensis, Middelburg, 3. Apr. [1433] Reverendissime Scribimus ad presens sacrosancto Basiliensi concilio deprecantes ut in causa que racione dissencionis
    Original von Schreiberhand. Siegel abgefallen
  • 511r-512r Franciscus de Barbavariis orator ducis Mediolanensis, Protestatio facta contra processum papae, 3. Sept. 1438 1438 die 3. mensis Septembris. Protestacio facta per Franciscum de Barbavariis oratorem domini ducis Mediolani. Convenistis reverendissimi patres pro pace populi Christiani …–… debere fieri pro maiori solemnitate actus publica et autentica instrumenta
  • 512v leer
  • 513r-533r Bulla aurea Caroli IV imperatoris, 1356 [Von der Hand des Bibliothekars:] Aurea Bulla in Latino [Von der ursprünglichen Hand:] In nomine Karolus quartus Regnum in se divisum desolabitur, nam principes ei facti sunt socii furum …–… in li[n]gwis ipsis valeant erudiri. Et sic est finis illius bulle in nomine illius qui est trinus et unus per infinita secula benedictus amen
  • 533v leer
  • 534r-538v Reformation Kaiser Friedrichs III., Frankfurt, 14. Aug. 1442 Wir Frydrich Sidmaln wir von den gnaden des allmechtigen gotts unverdienter sachen zů den wirden des Römischen künglichen gewalts erhöhet …–… im drytten jare. Wann nu wol billichen ist so wir solichen brieff als vorgemelt ist etc. eyn vidimus
  • 539r-554v Alexander von Roes: Memoriale Cronica Iordani de imperio Romanorum. Multifarie multisque modis dominus universorum in diebus sue carnis …–… petens humiliter veniam de erratis etc.
    Druck: Alexander von Roes, Schriften, hg. v. H. Grundmann und H. Heimpel (MGH, Staatsschriften des späteren Mittelalters 1,1), Stuttgart 1958, S. 94-148 (vorliegende Hs. = G 3, s. S. 69; Reihenfolge der Kapitel: 4-33, 35-38, 34)
  • 555r-v Ps. Hildegardis: Vaticinium de stato futuro ecclesiae et mundi Sequitur vaticinium Hildegardis monialis. Quamvis hominibus non sit datum nosse tempora vel momenta …–… ad sacri baptismatis lavacrum ultro convolabunt prestante illo qui est benedictus in secula amen
  • 566r-567v leer
  • 568r-571v Formulae absolutionis petendae De eo qui fecit se ad ordines promoveri et celebravit. Exponit d. v. devotus vester etc. N quod cum ipse olim ipso tunc dyacono existente …–… dispensare de vestra gracia speciali
  • 572r-573r Petitio domus Cartusiae Basiliensis ad concilium pro indulgentia obtinenda Indulgenciae pro fratribus Cartusie Basiliensis. Reverendissimi patres, supplicat humiliter R. p. unus pro parte devotorum ecclesie et huius sacri concilii filiorum …–… in contrarium fortasse facientibus non obstantibus quibuscumque
  • 573v leer
  • 574r-579v Formulae variae petitionum ad episcopum Licencia pro moniale ad alium ordinem parem vel arciorem. Supplico s. v. propter sororem V et de G monialis professe
  • 580r-589r Formulae variae petitionum De petente ulteriorem dispensacionem super defectu natalium. [S]upplicat s. v. orator N natus nobilis viri domini V militis …–… iuxta formam suprascriptam ordinare dignetur de gracia speciali cum non obstantibus et clausulis oportunis
  • 587ar Brief Reverendissime Exponitur …–… obstantibus
    Eingebundener Brief, ursprünglich gefaltet
  • 587av leer
  • 589v-591v leer
  • 592r-597v Werner Rolevinck: Tractatulus de contractibus
  • 596ar Collectanea de contractibus Nota quod subscriptas 7em condicciones collegit quidam summista de diversis tractatibus doctorum qui infra nominantur specifice. Ad hec quod contractus empcionis et redempcionis fiat sine usura …–… Ne exemplo suo simplices laici Limphentur usuram. Predicta omnia scripta sunt ex quadam summa etc
  • 598r-603v leer
  • 604r-610v Heinrich Nythart: Concilium in causa Iohannis Böllin concubinarii Casus est talis Iohannes Böllin canonicus Constanciensis decretorum doctor dyaconus habens concubinam
  • 611r-v leer
  • 612r-618v Simon de Teramo: Consilium de castro quodam per papam ab ecclesia alienato Ihesus. Ad primum dubium quod habetur an Cle. papa potuerit castrum ipsum dividere a mensa episcopali
  • 619r-620v leer
  • 621r Flores quidam rhetorici Salustius de bello Iugurtino. Non exercitus …–… in persona tua cognoscent te etc.
  • 621v leer
  • 622r-v Appellatio ad concilium in causa Emundi de Eylsich contra Iohannem Busschoff cives Colonienses, 1440 Reverendissimi patres dudum in parcibus coram scabinis sancti Gereonis Coloniensis inter quendam Emundum de Eylsich actorem ex una et devotum virum Iohannem Busschoff
  • 623r-624v Quid Eugenius olim papa IV in Iohannem de Vitellensibus cardinalem egerit Ihesus. Iohannes de Vitellensibus de Corneto patriarcha Alexandrinus et cardinalis Florentinus natura grandis et nobilis, dives, vir sciencia eruditus …–… tum eciam per publica instrumenta et scripturas que exinde confecte sunt etc.
  • 625r-v Appellatio Emundi de Eylsich ad concilium, 14. Juni 1440 Hanc per me factam sane memorare mei. A° etc. 40 die 14 Iunii appellavi in infrascripta forma. Coram vobis domino notario et testibus fidedignis hic presentibus et astantibus animo
    Autograph? Original mit Siegelrest und Empfangsvermerk. Adresse an Johannes Wydenroid
  • 626r leer
  • 626v Notiz Gilbertus ait ridiculosa res est speculator cecus precursor claudus prelatus negligens doctor insipidus et preco mutus
  • 627r-633v Epistula Aeneae Silvii ad Petrum de Noceto scripta, Basel, 21. Mai 1437 [E]neas Silvius Petro suo salutem. Credo me non solum heri mei reverendissimi cardinalis sancte crucis …–… Ex Basilea xii kalendis Iunii m° cccc° xxxvii°
    Druck: Briefwechsel, hg. v. R. Wolkan 1,1 (Fontes rerum Austriacarum, Diplomata et acta 61), Wien 1909, Nr. 24 (vorliegende Hs. nicht erwähnt; der Text folgt A.B der Ausgabe)
  • 634r-636v leer
  • 637r-638v Bulla Pii II papae, 13. Okt. 1458 Pius Vocavit nos Pius et misericors deus ad sacram beati Petri sedem …–… Datum Rome 3° Ydus Octobris pontificatus meus anno primo etc.
  • 639r-v Responsio Cartusiensis cuiusdam ad Nicolaum de Albergatis cardinalem s. crucis, 1443 Copia responsionis sive missive destinate domino cardinali sancte Crucis per quendam ordinis Cartusiensis Perlecta epistola vestra nuper missa de errore me volebatis revocare …–… Revertentibus enim post errorum declarationem maior laus sequetur et gloria. Datum etc.
  • 640r-641r Protestatio et appellatio cappellanorum ecclesiae maioris Basiliensis ad episcopum contra statuta nova de servitio in choro, Okt. 1454 Coram vobis notario publico ac testibus hic astantibus
    Konzept
  • 641v Vermerke eines Notars
  • 642r-643v leer
Origine du manuscrit: Aus der Bibliothek der Kartause Basel; auf ar alte Signatur B lxxx. 280v Angabe, dass Niederschrift in Basel
Acquisition du manuscrit: Eigent.: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Bibliograph. Nachweise
  • Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, S. 165-167 Nr. 227
  • Bartoš, Frantisek Michálek. - Husitika a bohemika nekolika knihoven nemeckých a svýcarských. - Prag, 1931, S. 58
  • Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 464
  • Steinmann, Martin. - Ungedruckte Beschreibung, ca. 1986
  • Polak, Emil J. - Medieval and Renaissance letter treatises and form letters. A census of manuscripts ... of Western Europe ... - Leiden etc., 1994, S. 201
Literatur
  • Haenel, Gustav. - Catalogi librorum manuscriptorum, qui in bibliothecis Galliae, Helvetiae, Belgii, Britaniae M., Hispaniae, Lusitaniae asservantur. - Leipzig 1830 [Repr. 1976], Sp. 550 und 626
  • Streuber, Wilhelm Theodor. - Handschriften der öffentlichen Bibliothek zu Basel. In: Serapeum. Zeitschrift für Bibliothekswissenschaft, Handschriftenkunde und ältere Litteratur ; 9 (1856), S. 129-135, hier S. 134
  • Bernoulli, August (Hrsg.). - Basler Chroniken 5. - Leipzig, 1895, S. 4, 42-44
  • Beer, Rudolf. - Urkundliche Beiträge zu Johannes de Segovia's Geschichte des Basler Concils, = Sitzungsberichte der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, phil.-hist. Cl. 135 (1896), Abhandlung 13. - Wien, 1896, S. 51
  • Schimmelpfennig, Bernhard. - Zum Zeremoniell auf den Konzilien von Konstanz und Basel. In: Quellen und Forschungen aus italienischen Archiven und Bibliotheken 49, 1969, S. 288-292.
  • Steinmann, Martin. - Ältere theologische Literatur am Basler Konzil. In: Xenia medii aevi historiam illustrantia oblata Thomae Kaeppeli O. P. (Storia e letteratura, 141-142). - Rom, 1978, S. 471-482, hier S. 476
  • Krämer, Werner. - Konsens und Rezeption. Verfassungsprinzipien der Kirche im Basler Konziliarismus (Beiträge zur Gesch. der Philosophie u. Theologie des MAs, N.F. 19). - Münster, 1980
  • Santos Paz, José Carlos. - Cisma y Profecía. Estudio y Edición de la Carta de Enrique de Langenstein a Ecardo de Ders sobre el Gran Cisma. - Universidade da Coruña, 2000, S. 34, 36, 39-42
  • Embach, Michael. - Die Schriften Hildegards von Bingen. Studien zu ihrer Überlieferung im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit. - Berlin, 2003, S. 423
  • Embach, Michael und Wallner, Martina. - Conspectus der Handschriften Hildegards von Bingen. - Münster, 2013, S. 19-22 (Nr. 18)
  • Woelki, Thomas. - Manuscript miscellanies fom the Council of Basel (1431-49). - In: Collecting, organizing and transmitting knowledge. Miscellanies in Late Medieval Europe ; ed. by Sabrina Corbellini et al. - Turnhout, 2018 (Bibliologia 49), S. 99-113, hier S. 111 Anm. 65